خبرگزاری حوزه | به روز نهم ذی الحجه روزی که برای حاجیان بسیار حایز اهمیت و دارای اعمال خاص است، روز عرفه می گویند.

مکه دارای دو بیابان و اردوگاه است که حاجیان روز عرفه، در عرفات اردو زده و باید وقوف داشته باشند. شب به مشعر رفته و اردوی شبانه میروند.

روز عید قربان که فردای روز عرفه است به بیابان مِنا میروند.

در این سه روز همه با لباس احرام، اعمال مخصوص به جا می آورند؛ اما این روز مهم فقط مختص حاجیان نبوده و دارای برکات و فضایل بخصوصی است.

امام صادق علیه السلام درباره برکت این روز می فرمایند:

ان اللّه ینزل فی یوم عرفة فی اول الزوال الی الارض علی جمل افرق یصال بفخذیه اهل عرفات یمینا و شمالا و لا یزال کذلک حتی اذا کان عند المغرب و نفر الناس وکل اللّه ملکین بجبال المازمین ینادیان عند المضیق الذی رأیت یا رب سلم سلم و الرب یصعد الی السماء و یقول جل جلاله امین امین یا رب العالمین فلذلک لا تکاد تری صریعا و لا کسیرا.[۱]

همچنین از تمایزات این روز، این است که با وقوف حاجیان در روز عرفه، اعمال آن ها تکمیل می شود و عمده تفاوت حج اکبر با حج اصغر یعنی عمره، همین وقوف در عرفات است.

قَوْلُهُ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِقِیلَ هُوَ یَوْمُ النَّحْرِ وَ هُوَ مَرْوِیٌّ عَنْ عَلِیٍّ وَ الصَّادِقِ ع، وَ قَالَ بِهِ ابْنُ عَبَّاسٍ‏وقِیلَ هُوَ یَوْمُ عَرَفَةَ.، وقِیلَ الْحَجُّ الْأَکْبَرُ مَا فِیهِ وُقُوفٌ وَ الْأَصْغَرُ الَّذِی لَا وُقُوفَ فِیهِ وَ هُوَ الْعُمْرَةُ.[۲]و اینکه حج اکبر را یوم نحر نامیده اند منظور همان روز عرفه بوده که اعمال حج واجب است.

اعمال:

۱.غسل قبل از زوال خورشید: همانطور که امام رضا علیه السلام فرمودند: ...اغْتَسِلْ یَوْمَ عَرَفَةَ قَبْلَ الزَّوَال‏[۳] و همچنین از امام صادق علیه السلام از غسل این روز پرسیده شد: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ غُسْلِ یَوْمِ عَرَفَةَ فِی الْأَمْصَارِ فَقَالَ اغْتَسِلْ أَیْنَمَا کُنْتَ[۴] و امام فرمودند آن را انجام بده به هرصورت که ممکن بود.

۲.احیا و شب زنده داری و روزه : رسول خدا فرمودند: مَنْ أَحْیَا لَیْلَةَ الْعِیدِ لَمْ یَمُتْ قَلْبُهُ یَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ. منظور از شب عید،شب روز عرفه است که اگر کسی احیا بگیرد روز قیامت که قلب ها می میرد، قلب او نمی میرد. البته همانطور که عمل روزه در این روز مشروط بر عدم ضعف فرد و ناتوان شدن وی برای دعاست یستحب صوم یوم عرفة لمن لا یضعف عن الدعاء[۵]، نباید منجر به غفلت از دعا شود.

۳: زیارت امام حسین علیه السلام: زیارت امام حسین(علیه السلام) فضیلت زیادی در این روز دارد، که طبق روایتی از امام صادق(علیه السلام) پاداش حج و عمره بسیار، و جهاد فراوان دارد.[۶]همچنین از سه امام بزرگوار نقل شده است که هر کس روز عرفه به زیارت امام حسین علیه السلام برود، خداوند او را با ایمان محکم همراه با اطمینان باز می گرداند. قَالَ سَمِعْتُ الصَّادِقَ وَ الْکَاظِمَ وَ الرِّضَا صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ وَ هُمْ یَقُولُونَ مَنْ أَتَی الْحُسَیْنَ ع یَوْمَ عَرَفَةَ قَلَبَهُ اللَّهُ ثَلِجَ الْفُؤَاد[۷]

۴. پس از نماز عصر و قبل از آن که دعاهای روز عرفه را بخواند، دو رکعت نماز در زیر آسمان بجا آورد و به گناهان و خطاهای خود اعتراف کند، که امام صادق(علیه السلام) فرمود: هر کس چنین کند، پاداش کسانی که در سرزمین عرفاتند، را خواهد داشت و گناهانش آمرزیده گردد.[۸]

۵. دعای عرفه که از مهم ترین اعمال است: که امام حسین (علیه السلام) در آخرین سفر خود که مکه بود وقتی حج بجا آوردند در صحرای عرفات به دعا و مناجات با خدا مشغول شده و بسیار گریستند. شرح این دعا از معارف بالایی برخوردار است که برای بهره مندی هرچه بیشتر از این روز عظیم، فهم و درک و انس با این دعا لازم است.

حسنا عباسی – طلبه حوزه علمیه خواهران